حکم امام رضا در باب جسمیت خداوند

#امام_رضا_و_دیدن_خدا

متن روایت :

عن أحمد بن محمد بن أبی نصر، عن علی بن موسى الرضا (علیه السلام)، قال: قال لی: «یا أحمد، ما الخلاف بینکم و بین أصحاب هشام بن الحکم بالنفی للجسم فی التوحید؟ » فقلت: جعلت فداک، قلنا نحن بالصورة، للحدیث الذی روی «أن رسول الله (صلى الله علیه و آله) رأى ربه فی صورة شاب» و قال هشام بن الحکم بالنفی للجسم.
فقال: «یا أحمد، إن رسول الله (صلى الله علیه و آله) لما أسری به إلى السماء، و بلغ عند سدرة المنتهى، خرق له فی الحجب مثل سم الإبرة ، فرأى من نور العظمة ما شاء الله أن یرى، و أردتم أنتم التشبیه، دع هذا- یا أحمد- لا ینفتح
علیک منه أمر عظیم». 

ترجمه حدیث :

احمد بن محمد بن ابی نصر خدمت امام رضا علیه السلام نشسته بود. امام فرمود : احمد! اختلاف بین شما و هشام بن حکم در مورد جسمیت یا عدم جسمیت خداوند چیست؟

احمد عرض کرد : ما قائل به جسمیت خداوند هستیم به دلیل حدیثی که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است : خداوند را دید در صورت جوانی . ولی هشام نفی جسمیت برای خداوند میکند.

امام رضا علیه السلام فرمود : احمد! زمانی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله به معراج رفت و به سدرة المنتهی رسید حجاب ها برایش کنار رفت و نور خداوند را آنطور که خدا خواست ، دید و شما از همین اراده تشبیه (و جسمیت) برای خداوند کردید. رها کن این عقیده ات را که فایده ای برایت ندارد.

تفسیر شریف البرهان ، ج۱ ،ص۸۸

عرضه دین (۵)

#عرض_دین_بر_امام_۵

✔ ادامه بحث حدیث عرض دین جناب عبدالعظیم ره بر امام هادی علیه السلام

پنجم : وَ رَبُّ کِلِّ شَی ء وَ مالِکُهُ وَ جاعِلُهُ وَ مُحْدِثُهُ 

و رب هر چیزى و مالک و جاعل و محدث آن است. 

بیان و توضیح آیت الله صافی گلپایگانی👇👇👇

ربّ به معناى تربیت کننده و رساننده ى آن شی ء از نقص به کمال است و تربیت به این معنا در موجوداتى صورت پذیر است که تمام کمالات آنها یا بعضى کمالاتشان فعلیت نداشته باشد و بالقوه حائز استعداد کمال باشند تا پرورش و تربیت در آنها مؤثر شود و آنها را از نقص به کمال و از قوت به فعلیت برساند. بنابراین جمله ى «ربّ کل شی ء» دلالت دارد بر اینکه همه ى اشیاء، نیاز به تربیت دارند و چنان فعلیتى که نیاز به مربى نداشته باشد ندارند.

معنای "واحد" در زبان حضرت علی ع

#واحد_در_کلام_علی_ع

معنای واحد در کلام مولا الموحدین

۲- أبو مقدام از پدرش نقل کرده است که در روز جمل (پنجشنبه دهم ماه جمادى الاولى سنه سى و شش هجرى مروج الذّهب ۲: ۳۶۰) که آتش جنگ شعله ور شده بود، و برق شمشیرها و سرنیزه‌ها هر لحظه نگاه جنگجویان را به گوشه اى مى کشید عرب بادیه نشینى برخاسته و رو به فرمانده کلّ على علیه السلام نمود و پرسید: اى امیرمؤمنان آیا، تو مى گویى خداوند یکى است؟ راوى گفت: مردم از هر طرف بر او حمله ور شدند که: چه وقت این سخن است؟ مگر موقعیّت خطیر میدان کارزار را نمى نگرى! و نمى بینى که على علیه السلام پریشان خاطر است؟! امیر المؤمنین فرمود: رهایش سازید؛ زیرا پرسش این اعرابى همان هدف اصلى ماست که بر سر آن با اینها پیکار مى کنیم. سپس فرمود: اى اعرابى، این گفته که خدا یکى است چهار گونه است. دو گونه آن بر خدا روا نیست، و دو تاى دیگر شایسته خدا است، اما آن دو که روانیست عبارتند از:

۱- اگر شخصى بگوید: خدا یکى است و منظورش از جهت عدد آن (۱- ۲- ۳-... ) باشد، جایز نیست چون آنچه دومى ندارد بشمارش در نیاید مگر ندیدى آنکه گفت خدا سوّمى از سه موجود است کافر گردید؟ (حضرت اشاره دارد به آیه شریفه (۷۳) از سوره مائده «لَقَدْ کَفَرَ الَّذِینَ قالُوا: إِنَّ اللَّهَ ثالِثُ ثَلاثَةٍ وَ ما مِنْ إِلهٍ إِلَّا إِلهٌ واحِدٌ»). 

۲- اگر فردى بگوید خدا یکى است و مقصودش اراده نوعى از جنس باشد، این هم درست نیست، زیرا این تشبیه و همانند کردن خدا به بشر است، و پروردگار ما بزرگتر و برتر از آن است که مثل و مانند داشته باشد. 

و امّا آن دو مورد که گفتنش مانعى ندارد:

۱- آنکه فردى بگوید خدا یکى است یعنى در میان همه چیزها مانندى ندارد، آرى خداى ما این گونه است. 

۲- کسى بگوید خداوند عزّ و جلّ حقیقتا یکتاست، یعنى ذاتش مرکّب نبوده و قابل قسمت به أجزاء نیست نه در عالم خیال و نه در خارج و نه در خرد، براستى پروردگار ما چنین است. 

معانی الأخبار / ترجمه محمدى، ج ۱، ص: ۱۳ 

عرض دین (۴)

#عرض_دین_بر_امام_4

ادامه بحث حدیث عرض دین جناب عبدالعظیم حسنی ره بر امام هادی علیه السلام

چهارم : بَلْ هُوَ مُجَسِّمُ الأجْسامِ وَ مُصَوّرُ الصُّوَرِ وَ خالِقُ الأَعْراضِ و الْجَواهِرِ

خداوند مجسم اجسام و صورت بخش صورت‌ها و آفریننده ى اعراض و جواهر است. 

بیان و توضیح آیت الله صافی گلپایگانی

اجسام، اعراض، جواهر و صور خود به خود وجود نیافته اند و وجودشان قدیمى، دائمى و بى نیاز از خالق و آفریننده نیست. همه ى اینها از به وجود آوردن خود عاجزند، چنان که کسب وجود از مثل خودشان نیز محال است و مثل این است که گدایان از هم نان بگیرند و وام خواهان به یکدیگر وام بدهند بنابراین خدا که مجسّم اجسام و مصوّر صور است، اگر جسم یا صورت باشد، خود محتاج به مجسِّم و مصوّر خواهد بود.

عرض دین (۳)

#عرض_دین_بر_امام_۳

ادامه بحث حدیث عرض دین جناب عبدالعظیم ره بر امام هادی علیه السلام

سوم : وَ إِنَّهُ لَیسَ بِجِسْم وَ لا صُورَة و لا عَرَض وَ لا جَوْهَر

او نه جسم است و نه صورت و نه عرض و نه جوهر 

بیان و توضیح آیت الله صافی گلپایگانی

در سلب جسمیت، صورتیت و عرضیت و جوهریت تفاوت نمى کند که اینها را بر طبق اصطلاح اهل معقول تفسیر کنیم و خواه اینکه این کلمات به معناى عرفى که شاید اظهر باشد معنا شوند.

-معنای اهل معقول- 👇👇👇 (منقول از محقق طوسی ره)

موجود منقسم به دو قسم است نزد عقل 

                                       یا واجب الوجود و یا ممکن الوجود 

ممکن دو قسم گشت بدان جوهر و عرض

                                  جوهر به پنج قسم شد اى ناظم عقود! 

جسم و دو اصل وى که هیولا و صورتست

                              پس نفس و عقل این همه را یادگیر زود 

نه قسم گشت جنس عرض این دقیقه را 

                                       اندر خیال جوهر عقلى به من نمود 

کَمْ است وکَیف و أین و مَتى و مضاف و وَضْع 

                                     پس فعل وانفعال دیگر ملک یاد رود 

پس واجب الوجود از اینها منزه است 

                                  او بوده است بیشتر از بود هر چه بود 

-معنای عرفی- 👈 جسم یا به معناى جسد یا هر چیزى که ابعاد ثلاثه داشته باشد (طول و عرض و عمق) معنا شود، و صورت، به معناى متشکل بودن به شکل که به آن اشکال مختلف از هم تمیز داده مى شوند و عرض هم در اصطلاح عرفى چیزى است قائم به غیر و در محل است؛ و به عبارت اخرى جوهر که عرفاً در مقابل عرض است و نه جوهر در مقابل معانى دیگر که در اصطلاح منقسم به پنج قسم و یکى از دو قسم ممکن است اما جوهر به معناى ذات الشئ و حقیقة الشئ مراد نیست. 

عرضه دین (۲)

#عرضه_دین_بر_امام_۲

ادامه بحث حدیث عرض دین جناب عیدالعظیم ره بر امام هادی علیه السلام

دوم : خارِجٌ عَنِ الْحَدَّینِ حَدِّ الْابْطالِ وَ حَدِّ التَّشْبیهِ 

و ذات او خارج از دو حد ابطال و تشبیه است. 

( معنی و مفهوم حد تشبیه و تعطیل یا ابطال در چند پست قبلی گذشت جهت مطالعه کلیک کنید)

بیان و توضیح آیت الله صافی گلپایگانی

از روایاتىکه از حضرت جواد علیه السلام روایت شده استفاده مى شود که توصیف بارى تعالى به «خارج عن الحدین حد الابطال و حدّ التشبیه» توصیف ذات بارى جلّ شأنه به این وصف است؛ یعنى ذات او خارج از این دو حد است.

زیارت رفته ها ...

#زوار_الحسین

عن عبد الله الطحان، عن أبی عبد الله (علیه السلام)، قال: سمعته وهو یقول: ما من أحد یوم القیامة الا وهو یتمنى انه من زوار الحسین، لما یرى مما یصنع بزوار الحسین (علیه السلام) من کرامتهم على الله تعالى

✔ امام صادق میفرماید : در روز قیامت همه آرزو دارند از زوار حسین بن علی علیه السلام باشند به خاطر آنچه میبینند از برخورد خداوند متعال با زوار آن حضرت 

📖 کامل الزیارات /258

عرضه دین (۱)

#عرضه_دین_بر_امام_۱

عن عبدالعظیم بن عبداللّه الحسنى قال: دخلت على سیّدى علىّ بن محمّد علیه السلام، فلمّا بصر بى قال لى: مرحباً بک یا أبا القاسم أنت ولّینا حقّاً، 

قال: فقلت له: یا ابن رسول اللّه إنّى أرید أن أعرض علیک دینى، فإن کان مرضیّاً ثبتّ علیه حتّى ألقى اللّه عزّوجلّ، 

فقال: هات یا أبا القاسم

(جناب عبدالعظیم میگوید خدمت حضرت هادی علیه السلام رسیدم. وقتی نگاه حضرت به من افتاد فرمود : مرحبا بر تو ای ابالقاسم تو ولی و دوست ما هستی حقا. عرض کردم : یا بن رسول الله میخواهم دینم و عقیده ام را عرضه نمایم بر شما و اگر مورد رضایت بود بر همان ثابت قدم بمانم. حضرت فرمود : بگو )

اول : إنّى أقول: إنّ اللّه تبارک و تعالى واحد لیس کمثله شى ء 

خدا واحد است و یکی است و مثل او خدای نیست.

توضیح و بیان آیت الله صافی گلپایگانی👇👇👇

برحسب روایتى که صدوق در توحید از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام روایت کرده است، اطلاق واحد بر خدا به دو معنا جایز است: یکى به معناى اینکه براى او شبیه و نظیرى نیست، و دیگر به این معنا که نه در وجود یعنى در عالم خارج، نه در عقل و نه در وهم، انقسام پذیر نیست؛ یعنى هیچ گونه ترکیب و تجزیه اى در او متصور نیست.

پس از این مقدمه بسیار کوتاه مى گوییم: 

حضرت عبدالعظیم گفت: من مى گویم: الله تبارک و تعالى واحد است؛ یعنى یگانه و یکتا است، نه عضو و جزئى دارد و نه عدیل و همانند و بى شریک و بى نظیر، بى همانند و بى همتا است. 

شرح حدیث عرض دین حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام - صفحه۳۷

🔽🔽🔽

ادامه دارد...منتظر بمانید ...☝☝☝

🔼🔼🔼

معرفت در کلام امام رضا ع

#کمترین_درجه_معرفت

عن الفتح بن یزید عن أبی الحسن ع قال : سألته عن أدنى المعرفة . فقال : الإقرار بأنّه لا إله غیره و لا شبه له و لا نظیر و أنّه قدیم مثبت موجود غیر فقید و أنّه لیس کمثله شیء

امام رضا علیه السلام میفرماید : کمترین معرفت و شناخت به خداوند ، اقرار به وحدانیت خداوند و نفی شبیه و نظیر برای او و اینکه او

قدیم و موجود ، و چیزی مثل او نیست.

بیان :

اعتقاد با قلب تنها نیست ، باید در عمل بروز کند.

اللهم ارزقنا توفیق العمل

خارج از حدین

#حد_تعطیل_و_حد_تشبیه

چنانچه پست های قبلی را مطالعه نموده باشید با این متن برخود کرده اید :

" خارج من الحدین ، حد الابطال و حد التشبیه "

علی الظاهر حد ابطال همان حد تعطیل باشد.

حد ابطال یا تعطیل : اینکه شخصی منکر اصل وجود خداوند شود و یا نفی صفات ذات و فعل خداوند کند. این کفر است

حد تشبیه : اینکه شخصی قائل به شباهت و مثل بودن خدا و غیر خدا باشد. این مورد شرک است.

با توجه به این ، خداوند خارج است از ایندو حد که یکی کفر است و یکی شرک.

جهت مطالعه بیشتر به کتاب شرح اصول کافی به قلم ملاصالح مازندرانی قدس سره جلد سوم صفحه 62 مراجعه نمایید .